Istorija našeg kraja

Povoljnost geografskog položaja se znatno menjala sa promenama društveno-istorijskih prilika i na nju su, bez obzira na jaku tendenciju izolovanja, najmanji uticaj vršili fizičko - geografski uslovi. Kraj je preotiman od plemena koja su na ovim prostorima obitavala. U vreme Rimske dominacije, praktično od početka naše ere, ovaj kraj je pripadao provinciji Dalmaciji. Nadzor nad rudnicima vršen je iz susedne Domavije (danas Srebrenica). U to vreme reka Drina ne čini granicu, već sponu između krajeva sa jedne i druge strane reke. Od podele Rimskog Carstva 395. godine granica je išla upravo rekom Drinom, pa je ovaj kraj pripao Istočnom Rimskom Carstvu tj. Vizantiji.



U vreme seobe naroda, kada dolaze i Sloveni vladala je opšta nesigurnost, pa i češće promene pripadnosti ovih krajeva izmedu Vizantije i novodoseljenih naroda. Jedno vreme ovaj kraj je potpadao i pod vlast ugarskih kraljeva, od vremena kralja Dragutina bio je trajnije uključen u oblasti srednjovekovnih srpskih zemalja. Slabljenjem Nemanjićke vlasti jedno vreme Azbukovica je pripadala Nikoli Altomanoviću, a potom su ove krajeve preuzeli knez Lazar i njegovi potomci. Padom Despotovine 1459. godine trajnije vlada ovim krajevima Otomanska Imperija. U XV i XVI veku ovaj kraj je pripadao delom nahiji Osat, a delom sokolskoj nahiji, a kasnije samo sokolskoj nahiji smederevskog sandžaka.


Kako su rudnici pripadali sultanu, to je i Crnča, sa plodnom Bukovicom i okolnim zaseocima postala carski posed- has. Vremenom je ceo kraj po hasu Bukovici nazvan Azbukovica, što se zadržalo i do danas.


Azbukovica je dočekala oslobođenje od Turaka 1834. godine. Njihovim iseljavanjem (iz Soko grada 1862. godine) postaje granična oblast. Odmah se inicira otvaranje prelaza, skele, i 1837. počinje izgradnja kontumaca (karantina), osmatračnice, sanitetske ustanove i magacina za robu, čime se postavljaju urbanističke osnove novog naselja – Ljubovije, "usred polja Drabića". Samo 23 godine kasnije Ljubovija postaje sresko mesto, a ukazom namesnika knjaza Milana M. Obrenovica, od 3. juna 1871, biva proglašena za varošicu. Zatim slede srpsko-turski ratovi i katastrofalna poplava 30. oktobra 1896. godine. Za Ljuboviju ostade zapisano: "I dok bi okom trepnuo, varošica beše sva pod vodom. Silna bujica odnese sve što je dohvatila." Vredni žitelji Ljubovije obnavljaju svoje naselje na novoj lokaciji, uzvišenju zvanom Jabučje, gde se i danas nalazi.


No, dalji napredak ponovo usporavaju ratovi, najpre balkanski, zatim Prvi svetki rat u kojima je ovaj kraj najviše iskrvario. Našao se prvi na udaru svih napada austrougarske vojske na Srbiju. O tome svedoči i Mačkov kamen na kome su ostale hiljade leševa. U periodu između dva rata, opustošenu Azbukovicu je zadesila i ekonomska kriza. U periodu poratne izgradnje, razvoj ove sredine usporava mogućnost izgradnje velike hidrocentrale (Velika Dubravica), koja bi Ljuboviju potopila svojom akumulacijom, te se ovde godinama nije ništa gradilo. Tek u osmoj deceniji prošlog veka Ljubovija započinje nešto brži razvoj industrije.